Đồ Cúng Việt Nam sẽ giới thiệu đến bạn mâm cúng rất quan trọng trong những ngày đầu năm đó là mâm cúng rằm tháng giêng. Vậy mâm cúng này có ý nghĩa như thế nào? Lễ vật cần thiết cho bàn thờ lễ gồm những gì? Mời bạn theo dõi bài viết này nhé!
Sau những cuối năm bận bịu, người người nhà nhà từ Bắc chí Nam lại hân hoan chào đón năm mới tươi vui. Song song với những nghi lễ đầu năm như thăm nhà, chúc tết,… những ngày đầu năm mới cũng có vô vàn những buổi cúng kính cần được duy trì và tiến hành thực hiện.
Tại bài viết này, Đồ Cúng Việt Nam sẽ giới thiệu đến bạn mâm cúng rất quan trọng trong những ngày đầu năm đó là mâm cúng rằm tháng giêng. Vậy mâm cúng này có ý nghĩa như thế nào? Lễ vật cần thiết cho bàn thờ lễ gồm những gì? Mời bạn theo dõi bài viết này nhé!
Ý nghĩa của nghi lễ cúng rằm tháng giêng là gì?
Không phải ngẫu nhiên mà lễ cúng rằm tháng giêng lại trở nên quan trọng với truyền thống của người Việt Nam ta. Đây là dịp chính thức để người người cầu nguyện sự bình yên, may mắn và sức khỏe dồi dào cho cả năm dài làm việc, học tập cho bản thân và gia đình. Đây cũng ngày trăng tròn đầu tiên của năm, ngày mà thường được mọi người gọi là tết nguyên tiêu.
Vào ngày lễ cúng rằm tháng giêng này, mọi người tổ chức lễ tạ ơn vô cùng lớn đối với ông bà tổ tiên, các vị thần linh, Phật thánh, thần tài, thổ công. Chính vì vậy nên ông bà ta từ ngày xa xưa đã có câu văn hoa: “Lễ Phật cả năm không bằng ngày rằm tháng Giêng” là thế!
Lễ cúng rằm tháng giêng nên được tổ chức vào thời điểm nào?
Chắc hẳn ai cũng đã biết rằng ngày rằm tháng giêng chính là ngày 15 tháng một âm lịch. Chính xác hơn thì ngày rằm bắt đầu từ đêm 14 cho đến hết ngày 15 của tháng giêng âm lịch. Thời gian phổ biến mà mọi người chọn để tổ chức lễ cúng rằm tháng giêng đó chính là vào ngày 15. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể tổ chức lễ cúng sớm hơn một ngày tùy thuộc vào mức độ bận rộn, điều kiện thời gian của mỗi gia đình. Không nên cúng rằm tháng giêng quá trễ hoặc quá sớm so với ngày 15 âm lịch bởi vì thời gian càng cách xa sẽ càng làm mất đi sự linh thiêng, may mắn.
Chọn lựa thời điểm cụ thể để tổ chức lễ cúng rằm tháng giêng, ông bà ta thường chọn dâng các mâm lễ vật cúng vào giờ chính Ngọ (12 giờ trưa). Bởi vì mọi người quan niệm rằng, thời điểm 12 giờ trưa sẽ là lúc các vị thần, thánh Phật hạ thế, tham gia chứng giám tấm lòng thành kính của gia chủ đối với bề trên.
Ngày nay thì các nghi thức có phần khác đi đôi chút. Khi cuộc sống trở nên bận rộn hơn thì việc cúng kính cũng không còn quá phức tạp mà được giản lược đi rất nhiều. Điểm cần thiết nhất trong mỗi lễ cúng bất kỳ mà thần linh dựa vào để đánh giá gia đình đó đó chính là lòng thành tâm và sự chỉnh chu. Nhiều gia đình vì không thể sắp xếp thời gian để tổ chức lễ cúng rằm tháng giêng vào giờ chính ngọ nên đã tiến hành lễ cúng ở các thời điểm khác trong ngày. Nhưng luôn được tổ chức trước 19h ngày 15 âm lịch, đây là điều kiện cần phải tuân thủ. Khoảng thời gian được gợi ý dưới đây là thời điểm khá tốt thường được mọi người chọn để tổ chức lễ cúng rằm tháng giêng đó là:
- Đối với ngày 14 tháng giêng: Các khoảng thời gian thích hợp đó là: Canh thìn (7h – 9h), canh tỵ (9h – 11h), canh thân (15h – 17h) và canh Dậu (17h – 19h).
- Đối với ngày ngày 15 tháng giêng: Canh thìn (7h – 9h), canh ngọ (11h – 13h), canh mùi (13h – 15h).
Chuẩn bị cho mâm cúng rằm tháng giêng cần những lễ vật gì?
Thông thường để tổ chức lễ cúng rằm tháng giêng người ta sẽ chuẩn bị hai mâm lễ vật riêng. Một là mâm cúng Phật, các vị thần linh và mâm thứ hai là cúng gia tiên trong gia đình. Vậy những lễ vật cần thiết trong mỗi mâm thờ cúng rằm tháng giêng gồm những gì? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Mâm cúng Phật, các vị thần linh vào ngày rằm tháng giêng
Tốt nhất bạn nên chuẩn bị mâm lễ vật thuần chay để cúng Phật vào ngày rằm tháng giêng. Những món ăn chay thanh nhã, bổ dưỡng sẽ thích hợp với một mâm lễ vật cúng dành cho các vị thần linh, thánh Phật.
Xôi gấc
Xôi gấc được nhiều người lựa chọn vì màu sắc đẹp mắt. Màu đỏ cam là niềm hy vọng sẽ nhận được nhiều may mắn, thuận lợi cho công việc, cuộc sống của gia chủ. Bên cạnh màu sắc, xôi gấc còn có hương vị thơm ngon, dẻo mịn vô cùng khó quên. Chính vì vậy mà món nếp này không thể thiếu trong những mâm lễ vật cúng đầu năm.
Bánh tét, bánh chưng chay:
Đây có thể nói là món ăn đặc trưng, là nét truyền thống không thể thiếu trong những ngày tết. Sự mong cầu mọi chuyện được vuông vức, trọn vẹn sẽ xảy đến cho cả gia đình trong năm mới chính là ý nghĩa của lễ vật này. Với nguyên liệu chính là đậu xanh và nếp, được chế biến dưới các hình thức khác nhau nhưng bánh chưng, bánh tét chay đều mang đến hương vị dẻo thơm cùng nhân đậu xanh ngòn ngọt giúp món ăn thêm phần thú vị, thơm ngon.
Canh rau củ chay
Thực sự canh rau củ chay là một món ăn cực kỳ bổ dưỡng và thơm ngon, rất phù hợp với một bàn lễ vật cúng thuần chay. Thông thường món canh này sẽ gồm các loại củ như cà rốt, khoai lang, củ mịn, nấm, bắp, táo tàu, hạt sen… là những nguyên liệu vô cùng tốt cho sức khỏe và không kém phần thơm ngon, thanh mát.
Giò lụa chay
Với ý nghĩa mang đến phúc lộc đầy nhà, gia đình được êm đềm, hạnh phúc giò chả lụa là món ăn cực phổ biến trong những ngày đầu năm mới, đặc biệt là khu vực miền Nam. Giò lụa chay mang hương vị thơm ngon, giòn dai không khác giò lụa mặn tuy nhiên lại được làm hoàn toàn từ những nguyên liệu chay. Đó chính là lý do giò lụa chay được mọi người yêu thích.
Thập cẩm xào chay
Một món rau xào cùng củ quả chắc chắn sẽ không thể thiếu trong mâm lễ vật cúng đầy đủ. Món ăn là sự hòa quyện giữa các loại rau củ, nấm… không chỉ giúp mùi vị tổng thể của mâm lễ vật được đa dạng mà còn mang ý nghĩa cầu mong sự sung túc, tài lộc đến với gia đình.
Trái cây, hoa tươi
Lễ vật chắc chắn phải có mặt trong bất kỳ mâm cúng nào đó chính là trái cây và bình hoa tươi. Đĩa trái cây đầy đủ ngũ quả cùng màu sắc khác nhau giúp mâm cúng thêm sung túc, đầy đủ. Ngoài ra đây cũng là sự cầu mong, niềm mong ước của gia chủ muốn được thỉnh cầu với các vị thần linh. Tùy từng khu vực cũng như đặc trưng vùng miền mà các loại quả sẽ được trưng bày và mang những ý nghĩa khác nhau.
Chẳng hạn ở khu vực miền Nam, mọi người thường hay nói “cầu dừa đủ xài sung” trong lúc chuẩn bị đĩa ngũ quả cho ngày tết. Mang ý nghĩa mong cầu sự dư dả, sung túc. Còn miền Trung, trái thanh long thường xuất hiện nhiều ở các mâm lễ vật với ý nghĩa đem lại sự may mắn. Qủa bưởi mang đến sự viên mãng, hạnh phúc…. Còn ở miền Bắc, dưa hấu là loại quả khá phổ biến vào những ngày cuối năm vì màu đỏ mang ý nghĩa may mắn và niềm vui.
Chè trôi nước
Thực ra món chè trôi nước thường thấy xuất hiện nhiều ở khu vực miền Bắc. Mọi người quan niệm rằng, ăn món chè trôi nước vào dịp rằm tháng giêng tượng trưng cho những may mắn, công việc được thuận buồm xuôi gió. Còn khu vực miền Nam hay miền Trung thường thấy xuất hiện những chén cháo trắng đơn giản, không cầu kỳ với mong cầu trong năm mới sẽ đón nhận mọi điều thật đơn giản và thảnh thơi.
Mâm cúng gia tiên vào ngày rằm tháng giêng
Những lễ vật trên mâm cúng gia tiên không khác mâm cúng các vị thần là bao. Tuy nhiên, mâm cúng gia tiên bạn có thể thêm vào một vài món mặn như:
Gà luộc
Gà luộc chắc hẳn là món lễ vật quen thuộc trong rất nhiều lễ cúng. Màu sắc vàng đẹp mắt thể hiện sự mong cầu may mắn, tiền tài và sức khỏe của gia đình. Nên lựa chọn gà trống thay vì gà mái, vì gà trống mang ý nghĩa đánh thức mọi điều tốt đẹp nhất, tươi sáng nhất đến với gia đình. Ngoài ra trong quá trình luộc gà bạn cũng nên cẩn thận để tránh làm mất dáng vẻ oai dũng, bắt mắt của gà.
Chả giò, nem rán
Có lẽ đây sẽ là món lễ vật phổ biến với rất nhiều khu vực. Mang ý nghĩa của sự đùm bọc, hy vọng sung túc, phúc lộc đầy nhà nem rán, chả giò rất được lòng các bậc gia chủ trong việc lựa chọn lễ vật bày lên mâm cúng rằm tháng giêng.
Canh măng
Một món canh là món không thể thiếu trên bàn thờ cúng. Canh măng mang hương vị khá đặc trưng và vô cùng độc lạ sẽ khiến mâm lễ vật thêm màu sắc và hấp dẫn. Với ý nghĩa giúp gia tăng sự thuận lợi, may mắn cho gia đình đây hẳn là một lựa chọn hợp lý giúp mâm lễ vật ngày tết thêm đầy đủ, trọn vẹn.
Rau củ muối hoặc nộm
Kết hợp các món thịt, bánh chưng với những món nộm hay rau củ được muối chua thực sự rất tuyệt giúp món ăn không bị ngấy mà ngược lại còn rất hấp dẫn.
Trái cây, hoa tươi
Như đã nói, đây chắc hẳn là món lễ vật không thể thiếu mà ai cũng biết. Bạn nên lựa chọn những loại trái cây, hoa quả phù hợp, không khô héo hay bị dập nát nhé.
Chè trôi nước hoặc cháo trắng
Những viên chè trôi nước hoặc chén cháo trắng sẽ giúp mâm cúng rằm tháng giêng thêm phần đầy đủ và thanh mát. Mọi chuyện sắp xảy đến rồi sẽ trôi qua một cách trọn vẹn, trôi chảy chính là ý nghĩa của những lễ vật này.
Những điều kiêng kỵ cần tránh trong rằm tháng giêng là gì?
Những ngày đầu năm là thời điểm có rất nhiều điều cần kiêng cử nếu mong muốn mọi điều đến với chúng ta trong năm đó được suôn sẻ và thuận lợi. Dưới đây sẽ là một số vấn đề mà bạn cần tránh để công việc cả năm được tốt nhất có thể:
- Tránh làm mất bầu không khí ấm cúng của gia đình, không nên tranh cãi gắt gao giữa các thành viên một nhà với nhau
- Tránh làm hư hỏng, bể vỡ đồ vật trong nhà
- Chú ý không để thùng gạo trong nhà lộ đấy hay gas dùng hết vào ngày đầu năm
Trên đây là toàn bộ những thông tin mà Đồ Cúng Việt Nam muốn cung cấp đến bạn để nghi thức cúng rằm tháng giêng được diễn ra thành tâm và trọn vẹn hơn. Nếu bản thân vào những dịp đầu năm quá bận rộn bạn có thể tham khảo sử dụng dịch vụ đặt đồ cúng tại Đồ Cúng Việt Nam.
Đây chắc chắn là một cách vô cùng phù hợp vào những ngày tết. Bạn không cần phải lo lắng chuyện bếp núc vì đã có Đồ Cúng Việt Nam – dịch vụ chuyên nghiệp này sẽ không làm bạn hài lòng vì chất lượng sản phẩm cũng như giá cả vô cùng phải chăng.
